Acil Yönlendirme ve Aydınlatma Sistemleri Nedir, Ne İşe Yarar?
✦ Acil durum aydınlatma sistemleri: Şehir şebekesi ve benzeri bir elektrik beslemesinin kesilmesi durumunda yangın, deprem gibi sebeplerle bina veya yapının elektrik enerjisinin güvenlik maksadıyla kesilmesi sebebiyle normal aydınlatmanın sağlanamaması halinde otomatik olarak devreye giren yeterli aydınlatma sistemleridir. Acil yönlendirme ve aydınlatma sistemleri Türkiye'de binaların yangından korunması yönetmeliğince şart koşulmuştur.
✦ Acil durum yönlendirmesi: Birden fazla çıkışı olan binalarda, çıkışlara kolay ve hızlı ulaşımın sağlanması için yapılan acil durum yönlendirmelerine denir.
Acil Yönlendirme ve Aydınlatma Sistemlerinin Çeşitleri
Önemli Acil Aydınlatma ve Yönlendirme Sistemleri Yönetmelik Maddeleri
▣ Bütün yangın deprem vb. acil durum kaçış yollarının ve kaçış merdivenlerinin aydınlatılması yangın yönetmeliğine göre şarttır.
▣ Acil yönlendirme ve aydınlatma sistemleri yangın sırasında insanların bütün kaçış yollarında, toplanma için kullanılan yerlerde, yürüyen merdiven ve asansörlerde, yüksek risk taşıyan hareketli makineler ve kimyevi maddeler bulunan atölye ve laboratuvarlarda, jeneratör ve elektrik dağıtımı yapılan odalarda, yangın pompa istasyonlarında, kapalı otoparklarda, ilk yardım ve emniyet ekipmanlarının bulunduğu mekanlarda, yangın uyarı butonlarının ve yangın dolaplarının bulunduğu bölümlerde acil yönlendirme ve aydınlatma sistemlerinin kullanılması şarttır.
▣ Yönlendirme işaretleri yerden 200 cm - 240 cm yüksekliğe yerleştirilmelidir.
▣ Acil durum aydınlatmasının normal aydınlatmanın kesilmesi durumunda en az 60 dakika süreyle devreye girmesi zorunludur.
▣ Acil durum çalışma süresinin kullanıcı yükü 200’den fazla olduğu durumlarda en az 120 dakika olması gerekmektedir.
▣ Acil kaçış yolları üzerinde aydınlatma sistemi seçimi ve yerleştirmesi, tabanlarda, döşemelerde ve yürüme yüzeylerinde, kaçış yolunun merkez hattı üzerindeki herhangi bir noktada acil durum aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacak şekilde yapılmalıdır. Acil durum çalışma süresi sonunda bu aydınlatma seviyesinin herhangi bir noktada 0.5 lux’den daha düşük bir seviyeye düşmemesi gerekmektedir. En yüksek ve en düşük aydınlatma seviyesine sahip noktalar arasındaki aydınlatma seviyesi oranı 1/40’dan fazla olamaz.
▣ Birinci ve ikinci derecede deprem bölgesi olan yerlerde, acil durum kaçış koridorları ve merdivenlerindeki aydınlatmanın, kendi başlarına çalışabilen bataryalı acil aydınlatma armatürleriyle sağlanması gerekir.
▣ Acil durum halinde bina içerisindeki her bir noktadan planlanan çıkış yolu bina içindekilere gösterilmek üzere acil durum çıkış işaretlerinin yerleştirilmesi şarttır.
▣ İnsanların kaçış yollarında yönlendirme işaretleri dışında, kaçış yönü ile ilgili tereddüt ve karışıklık yaratabilecek hiçbir ışıklı işaret veya nesne bulundurulamaz.
▣ Acil yönlendirme işaretleri; yeşil zemin üzerine beyaz olarak, ilgili yönetmelik ve standartlara uygun sembolleri ve normal zamanlarda kullanılacak çıkışlar için “ÇIKIŞ”, acil durumlarda kullanılacak çıkışlar için ise, “ACİL ÇIKIŞ” yazısını ihtiva eder. Yönlendirme işaretlerinin her noktadan görülebilecek şekilde ve işaret yüksekliği 15 cm’den az olmamak üzere, azami görülebilirlik uzaklığı; dışarıdan veya kenarından aydınlatılan yönlendirme işaretleri için işaret boyut yüksekliğinin 100 katına, içeriden ve arkasından aydınlatılan işaretlere sahip acil durum yönlendirme üniteleri için işaret boyut yüksekliğinin 200 katına eşit olan uzaklık olması gerekir. Bu uzaklıktan daha uzak noktalardan erişim için gerektiği kadar yönlendirme işareti ilave edilir.
▣ Acil durum yönlendirme işaretlerinin hem normal aydınlatma ve hem de acil durum aydınlatma hallerinde kaçış yolu üzerinde bütün erişim noktalarından görülebilir olması gerekmektedir. Dışarıdan aydınlatılan acil durum yönlendirme işaretleri aydınlatmasının, görülebilen bütün doğrultularda en az 2 cd/m² olması ve en az 0.5 değerinde bir kontrast oranına sahip bulunması şarttır.
Kaçış yollarında yönlendirme işaretleri dışında, kaçış yönü ile ilgili tereddüt ve karışıklık yaratabilecek hiçbir ışıklı işaret veya nesne bulundurulamaz.